FORMÜL 1
Rp.
Benzalkonyum klorür 0,05 g
Gliserin 10 g
Distile su 8,57 g
Alkol %96 csp 100 g

Formülün hazırlanması:
Deri ve mukoza zarlarında lokal bir antimikrobiyal ajan görevi gören bir kuaterner amonyumdur. Deterjan ve emülsifiye edici etkiye sahiptir. Topikal dozları çözelti içinde % 0.0025 ila% 0.5 liktir. Kremlerde de kullanılır.

Benzalkonyum klorür distile su içerisinde çözülür, alkol eklenir ve gliserin ilavesiyle çözelti cam bir çubukla karıştırılır. Isı ve ışıktan korunmuş hava geçirmeyen cam kapta muhafaza edilir.

Benzalkonyum Klorür beyaz veya sarımsı beyaz amorf toz görünümlüdür. Solüsyonlar turnusol kağıdında zayıf alkali karekterdedir. Su, alkol ve asetonda çok çözünür. Amonyum yüzey aktif maddelerle geçimsizdir. Nitrik asit ve nitratlar, permanganatlar, salisilatlar, sitratlar, gümüş tuzları vb. İle çöker. Çözeltileri otoklav veya filtrasyon ile sterilize edilir.

Kaynak:
La Formulación Magistral en la Oficina de Farmacia 2.a parte

FORMÜL 2
El yıkama jeli
Rp.
Gliserin 4 g
Carbopol 0,19 g
Alkol 66 g
Trietanolamin 0,1 g
Distile su 28 g

Formülün hazırlanması:
İlk olarak, beher içerisine 28 gram distile su konur. Mekanik karıştırıcı ile dakikada 180 (rpm) hız ayarlanarak 0,19 g karbopol konur ve mekanik karıştırıcını hızı 635 (rpm)’ye ayarlanarak 15-20 dakika homojen bir görüntü alınana kadar karıştırmaya devam edilir. Daha sonra karıştırıcı hızı 180 (rpm)’ye azaltılarak beherin içerisine 66 g alkol ilave edilir. 5 dakika sonra 0,1 g trietanolamin eklenir. 15 dakika sonra ise 4 g gliserin karışımın üzerine ilave edilir. 10 dk sonra isteğe göre limon, portakal veya nar içeren esans tercihan seçilerek formül sonlandırılır.

Kaynak:
1-Tıbbi formüler 11. Baskı Prof. Dr. Kasım Cemal Güven
2-Ege Üniversitesi Yayınları. Farmasötik Teknoloji Pratik El Kitabı 2. Baskı. Editör Prof. Dr. Özgen ÖZER

FORMÜL 3
Antibakteriyel jel
Rp.
Karbomer 0,35 g
Benzalkonyum klorür çözeltisi 2 ml
Trietanolamin k.m.
Propilen glikol 1,33 g
Distile su 20 g
Alkol (%90) 0,2 g

Formülün hazırlanması:
0,35 g karbomer, 20 g distile suda 1 gün şişmeye bırakılır. Süre sonunda, karbomer üzerine birkaç damla trietanolamin ilave edilerek nötralleştirilir. Üzerine sırayla 0,2 g alkol, 2 ml benzalkonyum klorür ve 1,33 g propilen glikol eklenir. Pomat kutusuna konularak ambalajlanır.

Kaynak:
Ege Üniversitesi Yayınları. Farmasötik Teknoloji Pratik El Kitabı I- II- III- IV 2. Baskı. Editör Prof. Dr. Özgen ÖZER

FORMÜL 4
Klorheksidin jeli
Rp.
Klorheksidin glukonat çözeltisi BP 2,5 ml
Kitre 2,5 g
Gliserin 25 ml
Taze kaynatılmış soğutulmuş distile su ad 100 g

Formülün hazırlanması:
Kitre, gliserin ile karıştırılır ve distile suyun büyük kısmı eklenir. Karışım kaynama noktasına kadar ısıtılır sonra soğutulur. Klorheksidin glukonat çözeltisi eklenir ve 100 g’a su ile tamamlanarak karıştırılır.

Kaynak:
Australian Pharmaceutical Formulary and Handbook (APF)

FORMÜL 5
Amaca göre seyreltilip kullanılmak üzere hazırlanmış konsantre bir antiseptik-dezenfektan çözelti.
Rp.
Setrimid %15 a/h
Klorheksidin glukonat %1.5 a/h
Etanol (%96) k.m 100 g

Gram pozitif bakterilere kuvvetle etkili ve intrinsik deterjan özelliği olan Setrimid (Setavlon) ile Gram pozitif ve Gram negatif bakterilere etkili Klorheksidin Glukonat bir araya getirilmiş, böylece yüksek bakterisit aktivite ve geniş spektruma sahip çok amaçlı antiseptik bir çözelti elde edilmiştir.

Konsantre çözelti hastanede ve evlerde genel antiseptik amaçlar için kullanılan temizleyici özellikte bir solüsyondur. İstenilen amaca göre seyreltilerek yara ve yanıklarda, eşya ve aletlerin dezenfeksiyonunda kullanılır.
Ürün yutulmamalı,deri üzerine uygulanmalıdır.
Konsantre Çözelti ile temas ettirilmiş çamaşırlar çamaşır suyu ile yıkandığında koyu lekeler oluşabilir.
Seyreltilen Konsantre Çözeltileri en çok 7 gün içinde kullanılmalıdır.
Güçlü dezenfektan etkinin gerektiği hallerde;
1/30'luk sulu çözelti
35 ml Konsantre Çözelti su ile 1 L'ye tamamlanarak kullanılır.

Kaynak:
RxMediaPharma®2020 İnteraktif İlaç Bilgi Kaynağı

İyi bir hafta dileğiyle…
Uzm. Ecz. Ahmet Nezihi Pekcan