Benim de hayalimdi, kabuğunu kırarak en yeni mesleki yaklaşımları deneyimlemek. O zamanlarda bir eczacı olarak bu yolda bana pek ışık tutan yoktu maalesef. Kendi ışığımı kendim tutmak zorundaydım. Geceler boyu süren araştırmalarımı hatırlıyorum. Ama bu zamanda yeni mezun olan meslektaşlarımın yollarının ne kadar engebeli olduğunu gördükçe yurtdışında mesleğini sürdürme hayali daha cazip hâle gelebilir. Kişisel macerasında önce nereye gitmek istediğine karar vermeli insan, göçünün yönünü koşullarına göre belirlemeli. Peki, Türkiye Cumhuriyeti fakültelerinden mezun olmuş bir eczacı, dünyanın neresinde eczacılık mesleğini yapabilir?

Dünyanın her yerinde eczacılık yapabilir. Bu bilgi ne ufuklar açar, kim bilir… Göçmen kabul eden ülkelerde mesleki yeterlilik çok daha kolay alınabilir; ABD, Kanada, Avustralya gibi… Bu sebeple mezun olduktan sonra daha önceki deneyimlerime ve bu mesleğin en keyifli ve modern yapıldığı ülkelerden biri olan ABD’yi seçmiştim. Mesleki bir yolculuğa çıkmak amacı ile… Tabii ki Amerika rüyasının kolay olmayacağını bilerek başlamıştım bu yola. Zor olan her şey güzel değil miydi zaten? Sonrası ise birbirini kovalayan belgeler ve daha önce deneyimlemediğim bir eğitim ve bu eğitim ışığında gerçekleşen sınavlar. Şu an bu düşüncelerle okuyorsanız bu yazıları, fikir ve hedef için aşina olmanız gereken birkaç sözcük sizler için: Başvurular, kabuller, denklik belgeleri, FPGEE.

Board sınavlarından ve 1 yılımı alan bir süreçten sonra başarmıştım, hedeflediğim yerdeydim ama staj sürecime başlamak için bir sponsor eczane bulmak zorundaydım. Aslında şu an ülkemizde yaşamakta olan birçok yabancı eczacıyı kabul etmekte tereddüde düşen bizler değil miydik? Peki ya siz tercih eder miydiniz? Yabancılara bu kadar kucak açan bu ülke bu meslekte kotasını çoktan doldurduğu için yeni meslektaşları pek hoş karşılamıyordu. İşte tam bu süreçte Türkiye’den gelen eczacılara kucak açan Türk-Amerikan Eczacılar Birliği (TAEB) adında bir birlik olduğunu öğrendim. Başkanı Ecz. Mehmed Bülend Uğur ile tanıştım, sonraları ağabey-kardeş ilişkisine kadar ilerleyen bir dostluğumuz oldu. Aslında tüm yollar artık benim için tam açılmışken yaptığım küçük Türkiye tatilinde farkına vardığım değerler, rotamı Türkiye’ye çevirmeme sebep oldu.

Mesleki hayatımı şu an İstanbul’da sürdürüyor olmama rağmen şunu da biliyorum ki bu süreçte edindiğim kazanım sayesinde Amerika istediğim müddetçe mesleki hayatımı sürdürebileceğim ikinci ülke olarak, hayatımda bir seçenek olarak kalacak. 2016 yılında Türkiye’ye döndükten sonra birçok seminerde yurtdışı fikrine köprü olabilme imkânı bulduk ve defalarca öğrencilere vizyon katmak ve imkân sağlamaya çalıştık.

Kısaca TAEB’den bahsedecek olursak… TAEB 2014 yılında Medical Home Pharmacy sahibi Ecz. Mehmet Bülend Uğur tarafından kurulan, ABD topraklarında 40’tan fazla aktif Türk vatandaşı eczacı üyesi olan ve Türk-Amerikan eczacılığı arasında köprü kurmayı hedefleyen bir birlik. Yukarıda belirttiğim gibi, içinde bulunduğum bu birliğin amacı, aslında her bir öğrencinin imkânlarının sadece yaşadığı coğrafya ile sınırlı olmadığını fark ettirmek. 2017 yılında tüm Türkiye’deki eczacılık fakülteleri ile başlattığımız bir projeyle eczacılık fakültesi öğrencilerine ABD’de eczacılığı tanıtabilmek için staj programları düzenlemeye başladık. Çeşitli kongrelerde söz alarak öğrencilerin yurtdışı imkânlarının farkında olmasından ve yaşayabilecekleri süreçlerden bahsettik. Türkiye’deki bütün eczacılık öğrencilerini hedefleyerek sadece 2019 yılında 50’yi aşkın öğrenciye staj imkânı sunduk, sunmaya da devam ediyoruz. Bunun yanı sıra Amerika hayaline ortak olmak isteyen, geleceğin birçok eczacısına ABD’deki eczacılık mesleğini tanıttığımız söyleşiler düzenledik.

“Eczacılık için sınırların ötesine geç” mottosuyla başlattığımız staj programımız kapsamında Türkiye’nin dört bir yanındaki eczacılık fakültelerinden seçilen temsilciler, ABD’de birliğimiz bünyesindeki eczanelerde staj yapma hakkı kazanıyor. TAEB günden güne değişen ve gelişen eczacılık mesleğini, bünyesinde bulunan genç, dinamik, çağdaş üyeleriyle Türkiye’de ve Amerika’da mesleki çalışmalar yürütüyor. Aynı zamanda bu temsilcilere ve üye öğrencilere mezuniyetleri sonrasında da destek sağlanıyor. Mesleki olarak ABD eczacılık denkliği alabilmek için zorunlu tutulan FPGEE, TOEFL ve NAPLEX sınavlarına yönelik çalışma grupları oluşturuyor. Ek olarak bahsi geçen sınavlar sonrası zorunlu tutulan staj sürecinde de ABD’de bir Türk eczanesi bulmakta da yardımcı oluyoruz.

TAEB staj programı kapsamında ara sınıf öğrenciler için yaz dönemi ve sömestr, son sınıf öğrencileri için ayrıca dönem içi staj grupları oluşturuyor. Staj süreleri bir hafta veya bir dönem oluyor. Staj sürecimiz New Jersey / Medical Home Pharmacy’de Ecz. Mehmed Bülend Uğur tarafından gerçekleştiriliyor. Staj kapsamında ABD’deki eczacılık teknolojileri hakkında bilgi veriliyor, oradaki eczacılık hukukunun (HIBBA) ve klinik eczacılığın tanıtımı yapılıyor. Compounding laboratuvarında gerçekleştirdiğimiz majistral ilaç yapma çalışmaları, laboratuar çalışmalarının Türkiye’den farklı olarak HEPA filtreli ve tamamen steril ortamlarda gerçekleştirilmesinin gözlenmesi; delivery sistemi dediğimiz ilaç ulaştırma ve kişiye özel paketleme sistemleri ile ilaçların paketlenip kuryeler ile hastaların kapılarına kadar ulaştırılmasını sağlayan ‘special packaging tablet system’ gibi farklı tekniklerin gözlemlenmesi; ABD’deki reçete tipleri ile birebir uygulamalı çalışma imkânı, hasta odaklı eczacılık sistemi uygulamaları kapsamında farmasötik bakımın bir örneği olarak ‘Medication Therapy Management’, kişiye özgü hasta takip yaklaşımları deneyimlemek gibi çeşitli süreçlerin sonunda öğrenciler sertifika almaya hak kazanıyor.

Stajlarını tamamlayan temsilcilerimiz Türkiye’ye döndüklerinde fakültelerinde bilgi almak isteyen öğrencilere deneyimlerini aktarıyorlar. Eczacılığın değişen ve dönüşen dünyada sürdürülebilirliğini sağlamak ve genç meslektaşlarımızı güncel tutabilmek için bu staj programlarının eşsiz bir fırsat olduğunu düşünüyoruz. Eczacılık ve uygulamalarının daha iyi seviyelere ulaşması için göstereceğimiz tüm faaliyetlerde birlik kültürünü perçinlemek ve dahası buna anlam katmak gerektiğine inandığımızı belirtmek istiyorum. Dünyada eczacılığın nabzını tutmak ve ülkemizde de gelecekteki eczacılık uygulamalarında inovasyon meydana getirebilmek için çalışmalarımıza devam ediyoruz.

Birliğimiz stajımızın bilimsel kısmının yanı sıra öğrencilerine sosyal olanaklar da sunuyor. Bunları örneklendirecek olursak New York City turu, Princeton Üniversitesi’ne gezi turunun yanı sıra hayatınıza farklı bir deneyim katacak birbirinden farklı aktiviteler yapılıyor: Uçan eczacılar projesi ile özel pilot eşliğinde uçuş deneyimi, karavan ile NJ’de seyahat ve artık bir gelenek haline gelen, ABD’de aktif çalışan meslektaşlarımız ile öğrencileri bir araya getiren piknik gibi organizasyonlar gerçekleştiriyoruz.

TAEB aynı zamanda yerli üretim yapan firmaların ürünlerini Türk eczaneleri ile buluşturmak ve FDA regülasyonlarına uygun hale getirip kayıtlamak hususunda firmalar ile işbirliği yürütüyor. Bu gibi firmalara Zade Vital ve Aurafix’i örnek verebiliriz.


TAEB günümüz itibariyle 2500’ü aşkın eczacı ve eczacılık öğrencisi üyesi, yönetimi ve alt kadrolarıyla Türkiye Cumhuriyeti Dış İşleri Bakanlığı tarafından tanınan, New York Türk Konsolosluğu’nun desteğini alan bir birlik. ABD’de eczacılık mesleğini icra etmek isteyen ve eczane açmak isteyen meslektaşlarımıza 100 Türk eczanesi ve 100 yerli firma projesiyle destek veriyor. Birliğimiz, Türk eczacıların geleceğine ışık tutmaya devam etmeyi sürdürecek.

Son olarak Nisan 2020’de pandemi sebebiyle ertelenen Farma Fikir 5 projesi kapsamında Pharmetic Girişimci Eczacılar Derneği ile yaptığımız işbirliği neticesinde ödül alan ilk 5 öğrenciye ABD’de ücretsiz staj imkânı sunmayı hedeflemiştik. Dileriz ki pandemi sebebi ile yavaşlayan veya ertelenen tüm projelerimizi gerçekleştireceğimiz sağlıklı günler yakındır.