Gün geçmiyor ki; farklı reklamlar ile karşılaşmayalım. Reklam şöyle diyor “bu çayı içerseniz, vücudunuz toksinlerden arınır”. Hatta bu çay sayesinde hem ağırlık kaybedeceğiniz, hem de kendinizi zinde ve güçlü hissedeceğiniz de iddia edilir. Peki bu iddialar gerçekten doğru mu? Çay detoksu, sihirli bir değnek değildir. Vücudunuzdan özel yöntemlerle toksinleri yok edecek bir temizleyici yoktur. Ama üzülmenize gerek yok. Çünkü vücudumuzun toksinleri arındırma işini üstlenmiş karaciğer, böbrekler ve deri gibi organları bulunuyor.

Acaba çay detokslarının bu organlar arasında yeri var mı?

Detoks modasının aksine bilimsel literatürde herhangi bir çayın detoksa yardımcı olabileceğine dair ne bir kanıt, ne de bir yalanlama bulunmuyor. Bununla birlikte, bu çayların içeriklerine bakmak bize fikir verebilir.

Çay Detoksu nedir?

Ağırlık kaybı / zayıflama için bir yol olarak detoks çaylarının; vücudu toksinlerden temizlediği, metabolimayı hızlandırdığı ve iştahı kestiğine dair pazarlandığını görüyoruz. Farklı meyve parçaları, otlar ve baharatların karışımı olarak sunulan bu çayların, sağlıklı bir vücuda kavuşmanın yolu olarak gören detoks çay karışımlarının 1 haftadan 1 aya kadar tüketilmesi gerektiği yönünde bir pazarlama stratejisi bulunuyor. Detoks çayının farklı içeriklerine rastlamak mümkün. Bazılarında karahindiba ve şevketi bostan bulunur ve sağlıklı karaciğer fonksiyonları ve doğal detoksifikasyon sürecini destekledikleri iddia edilir. Aslında önerilen dozlarda alındığında sağlıklı kişilerde herhangi bir risk veya sorun oluşturmazlar. Sinameki detoks çaylarındaki diğer bir popüler bitkidir. Peki bu ne işe yarıyor? Birçok otorite bu bitkiyi kabızlığın tedivisi için öneriyor. Kısa dönem kullanımı güvenli olmasına rağmen, uzun dönemde kullanımı bağırsakların tembelleşmesine neden olabiliyor.

Meyan kökü, genellikle doğal bir tatlandırıcı olarak kullanılır ve ağırlık kaybına yardımcı olarak görülür. Meyan kökü işe yarar mı? Bazı araştırmalar, meyan kökü kullanımının vücut yağ kaybı sağladığını destekliyor, ancak uzun süre kullanımının sağlık riskine neden olabileceğine dair çalışmalar da bulunuyor. Detoks çaylarının az da olsa ağırlık kaybı sağlayabileceği düşünülse de (ki genellikle su kaybıdır), toksinlerde vücudu temizlediğine dair bir kanıt gerçekten yoktur.

Detoks çayları ile zayıflayabilir misiniz?

Detoks çaylarının çoğunda bulunan sinameki otu, bağırsaklarınızı hızlandırır ve siz toksinlerden arındığınızı ve tartıya çıktığınıza ağırlık kaybettiğinizi düşünürsünüz. Bağırsaklarınız hızlı çalıştığında yiyeceklerin ve suyun emilimi azalır. Tartı size yalan söyler. Çünkü kaybedilen vücut yağı olmadığı sürece, ağırlık kaybetmiş olmazsınız. Birçok kişi detoks çaylarını içmeyi bıraktığında, başlangıçtaki ağırlığına geri döner.


Detoks çaylarının yan etkileri nelerdir?

Sağlıklı kişiler için 1 fincan detoks çayının bir riski yoktur. Uzun dönem kullanımı ise risklidir. Uzun süre veya yüksek miktarda sinameki kullanımı; vücut sıvısının ciddi şekilde azalmasına ve karaciğer hasarına neden olabilir. Birkaç hafta günlük olarak meyan kökü kullanımı, yüksek kan basıncı, vücut elektrolit dengesinin bozulması ve paralize neden olabilir. Bazı detoks çayları, doğum kontrol ilaçlarının etkinliğini azaltabilir. En büyük sorun ise piyasada satılan detoks çaylarının birçoğunda yaşamı tehlikeye atabilecek (sibutramin gibi) gizli içeriklerin olmasıdır.

Sonuç olarak; vücudunuzu toksinlerden temizlemek veya zayıflamak için detoks çaylarının kullanımı bir efsaneden fazlası değildir. Yeterli miktarda sebze (günde en az 3 porsiyon) ve meyve (günden en az 2 porsiyon) tüketmek, yeterli su içmek (kadınlar 2 litre, erkekler 2.3 litre), yeterli uyumak (en az 6 saat) ve düzenli egzersiz yaparak (haftada en az 150 dakika tempolu yürüyüş) vücudunuzun toksinlerden temizlenmesine destek olabilir ve kendinizi iyi hissedebilirsiniz.