Hepatit B virüsü halk arasında sarılık olarak bilinen Hepatite yani "karaciğer iltihaplanması"na neden olan bir DNA virüstür diyen Medicana Kadıköy Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Abdülkadir Dağ, Hepatit B virüsünün esas olarak karaciğerde yerleştiğini , orada çoğaldığını ve zamanla karaciğeri tahrip edecek boyutlara ulaşabildiğini de ekledi.

Hepatit B Kan Yolu ile Bulaşıcılığı HIV den 100 Kat Daha Fazla

Türkiye’de her 3 kişiden 1’i Hepatit B virüsü ile karşılaşmıştır. Yine her 10 kişiden 1’i Hepatit B virüsünü taşımakta ve bulaştırmaktadır. Hastaların % 75-80 inde herhangi bir belirti vermeksizin gelişir, taramalarda ve kan bağışlarında yapılan tetkiklerde tesadüfen tespit edilir. Kuluçka süresi 6 hafta-6 ay arasında değişmektedir. Bu süreler sonunda gözlenebilen hastalık belirtileri;

Akut hepatit B hastalığında hiç belirti olmayabilir veya şu belirtiler görülebilir.

• Gözlerde ve ciltte sararma
• İştahsızlık
• Halsizlik
• Ateş
• Eklem ağrıları
• Bulantı kusma
• Karın ağrısı

Hastalık belirtileri başlayıncaya kadar kuluçka süresi 6 hafta - 6 ay olabilir. Kuluçka süresinin uzun olması kişinin hastalığının farkında olmadan etrafına bulaştırmasına yol açar. Hastalığın teşhisi kan testi ile yapılır. Teşhis konulduktan sonra hastalar klinik durumuna göre genelde hastaneye yatırılarak tedavi edilir. Yatak istirahati ve belirtilere yönelik tedavi uygulanır. Akut hepatit B enfeksiyonu esnasında nadiren fulminan hepatit adı verilen ağır tablo gelişebilir ve bu klinik tabloda ölüm oranı yüksektir.

Hepatit B Virüsü Bulaştıktan Sonra Üç yol İzler:

• Kişinin bağışıklık sistemi kuvvetli ise vücudunda virüse karşı antikor denilen koruyucu maddeler oluşur ve belirli bir düzeyde kalır, artık kişi doğal olarak aşılanmıştır, tam şifa ile iyileşmiş olur ve ömür boyu Hepatit B’den korunur.
• Oluşan bu koruyucu antikorlar, eğer ki olması gereken düzeye ulaşamazsa kişi taşıyıcı olarak kalacaktır. Henüz kendisi hasta değildir fakat potansiyel virüs saçıcısıdır. Çevresi için hastalığın yayılmasında büyük bir tehlike oluşturur. Özellikle ülkemizde bu anlamda gizli taşıyıcılar çoktur. Hastalığın kontrolsüz bulaşmasında en sessiz yolu oluşturur. Taşıyıcılar için risk yıllar sonra başlayabilir. Taşıyıcı kişi karaciğer kanserine aday olabilir veya organ hasarı ile karaciğer yetmezliğine girebilir.
• Kişide koruyucu antikorlar hiç oluşamaz, her zaman virüs güçlü durumdadır, vücut virüse yeniktir. Karaciğer fonksiyonları bozuktur. Karaciğer enzimleri yüksektir. Kişi aktif hastadır, hızla karaciğer yetmezliğine gider veya hastalık yıllara yayılır zamanla karaciğer yetmezliğine ya da karaciğer kanserine dönüşebilir.

Bu virüs karaciğer dokusunu oluşturan hücreleri tutar, bu hücreler enfekte olduktan sonra zamanla fonksiyonlarını yapamaz hale gelir, yukarıda bahsettiğimiz yollara göre karaciğeri zedeleyebilir ve tek tek hücre ölümü başlayabilir, sonrasında karaciğer doku kaybı gelişebilir. Nihayetinde karaciğerin tam iflasına yol açabilir.

Hepatit B Nasıl Bulaşır?

Hepatit B, kan yoluyla ve çok sıklıkla da yakın temasla (kan dışındaki vücut sıvıları: tükürük, ter, cinsel organ sıvıları) bulaşır. Derideki bir çatlak ya da açık yara ile temas eden bir damla kan ya da tükürük bile hastalığın bulaşması için yeterli olabilmektedir. Taşıyıcı anneden bebeğine de doğum esnasında bulaşabilir.

En önemli ve yaygın bulaşma yolu korumalı da olsa cinsel ilişkidir, çünkü ter ve tükürük gibi vücut sıvılarıyla dahi geçişleri olabilmektedir. Kan ve kan ürünlerinin nakli, kirli enjektörlerin kullanımı (ör: uyuşturucu bağımlılarında olduğu gibi hijyenik olmayan şartlarda ortak kullanılan enjektörlerle), yeterli sterilizasyonun yapılmadığı cerrahi girişimler, kuaför ve berberlerdeki iyi sterilize edilmemiş manikür ve pedikür setleri, tıraş bıçakları, makaslar, steril olmayan aletlerle yapılan sünnet, kulak delme işlemleri ve ortak kullanılan diş fırçaları Hepatit B virüsünün bulaşmasına sıklıkla aracılık etmektedir. solunum yoluyla ve ağız yoluyla bulaştığı gösterilememiştir.

“Hepatit B Taşıyıcılığı” Ne Demektir?

Bu virüs ile temas eden her 10 bebekten 9’u ve her 10 erişkinden 1’i belirli bir süre sonunda mikrobu vücudundan atmayı başaramazsa yaşam boyu taşıyabilecek ve insanlara yayacaktır. Ancak taşıyıcılarda hastalık durumu farklılık gösterebilmektedir. Karaciğerlerinde oldukça ağır hasarın ortaya çıktığı bireylerde, yıllar sonra Karaciğer Yetmezliği, Siroz ve Karaciğer Kanseri görülebilmektedir. Kronik hepatitlilerin %25’i Primer Karaciğer Kanseri ve Siroz nedeniyle ölmektedir. Hepatit B Primer Karaciğer Kanserlerinin %60-80’inden sorumludur. Ve karaciğer kanserleri kanser ölümleri içinde ilk 3 sırada yer almaktadır. Hepatit B virüsü sigaradan sonra bilinen en yaygın kanser nedenidir.

Hepatit B Risk Grupları Hangileridir?

• Hepatit B’li anneden doğan bebekler
• Ev içinde Hepatit B hastası ya da taşıyıcısı olanlar
• Birden fazla kişi ile cinsel ilişkisi olanlar
• Eşcinseller
• Kan ve kan ürünleri kullananlar
• Hemodiyaliz hastaları
• Damar içi ilaç bağımlıları
• Sağlık personeli
• Toplu halde bulunulan yerlerde ( okullar, kreşler, kışlalar, yurtlar, huzurevleri vs.) yaşayanlar risk gruplarını oluştururlar.

Hepatit B’den Korunmak Mümkün Müdür?

Virüs vücuda girmemişse korunması kesinlikle mümkün olan bir hastalıktır. En etkili korunma yolu da aşılanmadır. Koruyuculuğu %90 üzerindedir. Eğer koruyucu düzeyde antikor titresi elde edilmişse koruyuculuk %100’e ulaşır.

Aşılama sonrası enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık, şişlik, ateş yüksekliği ve birtakım alerjik reaksiyonlar görülebilmektedir. Çoğu önemsiz reaksiyonlardır. Hastalığın risklerinin yanında daha da önemsizleşirler.

HEPATİT B’NİN, ÖNEMLİ SONUÇLAR DOĞURAN, YAYGIN VE BULAŞICI BİR HASTALIK OLDUĞUNU, TEDAVİSİNİN HER ZAMAN BAŞARILI SONUÇ VERMEDİĞİNİ AMA KORUNMAK İÇİN ETKİLİ BİR AŞISININ BULUNDUĞUNU UNUTMAYALIM.

Uzm.Dr. Abdülkadir Dağ
İç Hastalıkları
Medicana Kadıköy Hastanesi