Diyarbakır türkülerinin birinden aldığım sözler dikkatimi çekmişti;
Bu gece uyumamişam
Uykuya doymamişam
Yastık seni keserem
Yar gelmiş duymamişam

Sanki bu dizeler uykuya dalmakla ilgili bütün aşamalardan söz ediyor gibiydi. Uyumamak: melatonin hormonunun salgılanmaya başlamadığı dönemden, derin uyuyup olan bitenden habersiz kalmaktan, melatonin salgısının en yüksek olduğu dönemden, hatta uykunun belki de REM döneminden bahsediyordu.

Bir bilmecemizde de soru şuydu;
Pazarda satılmaz
Mendile sarılmaz
Parayla alınmaz
Tadına doyulmaz

Evet tadına doyum olmayan, ama satın da alınamayan çok değerli bir şeyden söz ediliyordu. Şimdilerde bunun melatonin hormonunca gerçekleştirilen bir eylem olduğu belirlenince, bilim insanları gerekli şartlar sağlanıp, melatonini dışarıdan vermek suretiyle kişide uykunun
başlatılabileceğini göstermişler. Yani artık bilmecelerdeki gibi değili.

Para ile de satın alınabiliyor !
Siz meslektaşlarımızın bildiği üzere melatonin, beynimizin epifiz bezlerinde, triptofan isimli amino asidin metabolizması ile ortaya çıkan serotoninin bir türevidir. Serotonin epifiz tarafından melatonine çevrilir, bu şekilde üretilip salgılanan melatonin artık kana verilmeye
hazırdır.

Bir takım kurallar bütünü ile başlatılan uyku için, melatonin olmazsa olmazdır. Salgılanması ve görevini yerine getirebilmesi için de bazı hususların var olması gereklidir. Mesela karanlık olmazsa olmazlardandır. Ortamın sessizliği ve özellikle teknolojik araçların yaydığı mavi ışığın olmaması lazımdır. Bunun dışındaki şartlarda gerçekleştirilen uyuma hali ise genellikle kişisel alışkanlıklar ve sosyal yaşam şekli ile ilgilidir. Bu özel durumlarda yine kişiye özel melatonin seviyeleri söz konusudur.

Uzun uçak yolculukları sonucunda jetlag gelişmesi de, melatonin salgısı için gerekli koşulların sağlanamamasından kaynaklanmaktadır. Alkol, sigara, akşam yemeği, gündüz uykusu, fazla kahve tüketimi, ışık, teknolojik aletlerle fazla zaman geçirmek ve stres yaratacak işlerle meşgul olmak melatonin üretimini azaltan faktörlerdendir.

Kandaki melatonin seviyelerinin optimum düzeyde olması beraberinde birçok kazanımları da getirir. Özellikle kalp damar sistemleri, kan basıncı, hormonlar ve bağışıklık sistemine olumlu katkıları tartışılamaz. Düzenli ve iyi bir uykunun neticesinde, zinde ve rahatlamış olarak kalkmak mümkündür.

Vücudumuzun fizyolojik faaliyetleri sırasında açığa çıkan serbest radikaller, kanser, kalp damar hastalıkları, damar sertliği ve yaşlanmada önemli roller alırlar, bunların meydana getirdiği hasarları gidermede yada azaltmada melatonin aynen bir antioksidan gibi davranarak büyük rol oynar. Göz sağlığı, reflü ve bazı enfeksiyonlarda da faydalı olduğu kanıtlanmıştır.

Büyüme hormonu üretimini tetikleyerek, çocukların büyümesi ve sporcularda kaslardan
salınan nitrik oksitin salgısını artırarak, kas kütlesinin gelişiminde rol oynar. Apostozis yani
hücre ölümünü baskılar, çok önemli hücrelerin ömrünü uzatır. Bu özelliği sayesinde cildin ve
kişinin yaşlanma sürecine de olumlu katkıda bulunur.

Kan yağları ve kolesterol seviyeleri, melatonin üretimiyle paralel düşeri Böylece diyabet
oluşumunu da önler. Özellikle; 21.00 – 22.00 saatlerinde başlayan salınım, 02.00 – 04.00
saatleri arasında maksimum düzeye ulaşır.

Eksikliğinde meydana gelen neredeyse tüm olumsuzlukları, dışarıdan melatonin alarak
gidermek mümkündür.

Yüksek dozda ve gereksiz alınması durumunda; ağız kuruması, aftlar, endişe hali,
halsizlik, mide bulantısı, baş dönmesi, baş ağrısı oluşması ve hepatik test sonuçlarını
değiştirmesi beklenebilir.

Bu durumları yaşayan hastalarımıza, danışmanlık verdiğimiz müşterilerimize ve eşe dosta,
ağızdan alınacak melatoninin çare olacağını söylemenizde hiçbir mahsur yoktur. Milyonda
bir rastlanabilecek alerji vakalarını, ancak melatonin ya da içerikteki sıvağ maddesine karşı
alerjisi olduğunu, muhatabın bilmesi ya da bildirmesiyle önleyebilirsiniz.

Artık yoğun ve yorgun geçen uzun çalışmaların ardından, sizin ve danışanlarınızın
melatonin içeren gıda takviyeleri sayesinde, güzel ve huzurlu bir uyku geçirebilmeniz
mümkün… Asla uykusuzluk problemi yaşamayan, uykuyu güzelce alıp zinde bir sabahın
bize bahşedeceklerinden nasiplenmeniz en büyük temennimdir.

Bir dahaki makalemde buluşabilmek arzusuyla, sağ ve esen kalınız.
Saygı ve Sevgiyle…

İşl. Uzm.Ecz. İbrahim YAVUZ
Sorularınız için: 7/24 [email protected]