Bu yazıda bromelain bileşiğinin faydalarını ve aynı zamanda yan etkilerini araştırdık. Bir eczacı olarak ilk
görevimizin her zaman danışanlara kullanacakları ilaç veya supplementler ile ilgili bütün bilgileri eksiksiz bir
şekilde iletmek olması nedeniyle, Bromelainin da kimlerin kullanmamasını, kullanırken nelere dikkat etmeleri
gerektiğini ve risk faktörlerini genel olarak incelemeye aldık. Ama en başta bromelainin ne olduğunu ve ne işe
yaradığını öğrenelim.
Bromelain, ananas bitkisinin gövdesi, meyvesi ve suyundan elde edilen protein sindirici bir enzim karışımıdır.
Sindirim için oldukça büyük bir öneme sahip olan bromelain; enflamasyon giderme amacı ile de
kullanılmaktadır. Bu enzim içerisinde asit fosfataz ve protez inhibitörleri gibi birçok farklı madde de
bulundurmaktadır.
Eski zamanlarda Orta ve Güney Amerika'da tıbbi rahatsızlıkları tedavi etmek için yüzyıllarca süren bir geçmişinin
yanı sıra, şu anda bir diyet takviyesi olarak sınıflandırılmaktadır ve ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından
genellikle güvenli olarak kabul edilmektedir.
Potansiyel sağlık yararları
Bromelain ve yararları, birçok alanda kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. tek başına veya diğer ilaçlarla da birlikte
kullanılabilen bu takviye edici gıdanın faydalarını özetle şöyle sıralayabiliriz:
Osteoartrit (Kireçlenme)
Amerika da yapılan bir klinik araştırme, bromelainin anti-inflamatuar ve analjezik özelliklerinin, onu osteoartrit ile
ilişkili ağrı, yumuşak doku şişmesi ve eklem sertliği için etkili bir tedavi haline getirdiğini bulmuştur.
Bu araştırmanın amacı, diz ve omuz artritinin tedavisinde bromelainin etkinliğine odaklanmıştır. Analiz edilen
deneyler in sonucuna göre günde iki kez 400 miligram bromelain verilen bazı katılımcılarda ağrılarında hafifleme
saptanmıştır
Kalp-damar hastalığı
Yayımlanan derleme makaleler, bromelainin periferik arter hastalığı, felç, kalp krizi ve yüksek tansiyon gibi
kardiyovasküler hastalıkların tedavisinde etkili olduğunu bildirmiştir.
Bromelain, kan trombositlerinin birbirine yapışmasını veya kümelenmesini (toplanma) engellediği, pıhtı
oluşumunu ve kardiyovasküler olayları azaltmaya yardımcı olabilmektedir.
Astım
Bir hayvan deneyi sonuçları, bromelainin anti-inflamatuar etkilerinin astımı veya diğer alerjik hava yolu hastalığı
formları olan kişiler için faydalı olabileceğini göstermiştir.
Kronik sinüzit (kronik rinosinüzit)
Mekzikada yapılan ve 3 ay süren bir ön çalışmada 12 hastaya günlük belirli bir dozda bromelain verilmiştir. Bu
bileşiğin şişme, tıkanıklık ve kronik sinüzit ile ilişkili diğer semptomları hafifletmede etkili olduğu sonuçlanmıştır.
Kolit
Bir hayvan çalışması, saflaştırılmış (ekstre) meyve bromelainin iltihabı azalttığını ve farelerde iltihaplı bağırsak
hastalığının neden olduğu mukozal ülserleri iyileştirdiğini kanıtlamıştır.
Yanıklar
Bir çalışma incelemesi, topikal bir krem olarak kullanıldığında bromelainin, hasarlı dokuyu yaralardan ve ikinci ve
üçüncü derece yanıklardan güvenli bir şekilde çıkarmada oldukça etkili olduğunu ortaya koymuştur. Bromelainin
krem/pomat formu ülkemizde pek bulunmamaktadır.
Kanser
2010 yılında yapılan bir araştırma, bromelainin kanserle mücadelede umut vaat ettiğini öne sürmüştür. Bu
araştırmaya göre Bromelain, kanser hücresi büyümesini engelleyip ve maligniteyi destekleyen temel yolları
kontrol etmeye yardımcı olabilmektedir.
Yan etkiler ve riskler
Tüm gıda takviyelerinde olduğu gibi, bromelaini de kullanmadan önce doktorunuz veya eczacınızla görüşmenizi
önemle tavsiye ediyoruz. Bu enzimde diğer ilaç ve suplimentler gibi vücuda sağladığı birden fazla yararın yanı
sıra, azda olsa görülen yan etkilerine sahiptir. Bromelain, özellikle yüksek dozlarda alındığında bazı kişilerde
hafif yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkileri şöyledir:
- ishal
- mide bulantısı
- kusma
- normalden daha ağır adet kanaması
Bromelaini kimler kullanmamalı?
Bromelain, ananas alerjisi olan veya ananas alerjisi olanlarda (çapraz reaktivite) alerjik reaksiyona neden
olabilecek diğer maddelere alerjisi olan kişiler tarafından kullanılmamalıdır. Bu maddeler şunları içerir:
- çim poleni
- lateks
- kereviz
- Rezene
- havuç
- buğday
Varfarin, Pradaxa ve diğerleri gibi bir kan sulandırıcı kullanıyorsanız bromelain kullanmaktan kaçının. Bromelain
kan üzerinde antiplatelet etkiye sahip olabilir ve aşırı kanama potansiyelini artırır. Bu nedenle ameliyat öncesi ve
sonrasında bromelain kullanımından kaçınmak da önemlidir.
Kullanımı yasak bir diğer grubu da 12 yaş altındaki çocuklar oluşturmaktadır. Alanında uzman bir
doktor tarafından tavsiye edilmedikçe bu enzimin hamile kadınlar ve yeni doğum yapan kadınlar
tarafından da kullanılmaması gerekmektedir. Yüksek tansiyona sahip olan tansiyon hastaları ve ülser
hastaları için de bu enzim önerilmemektedir.
Etkileşimler
Antikoagülanlar
Bromelain kanın pıhtılaşma süresini yavaşlatabilir, bu nedenle kanın pıhtılaşma süresini de yavaşlatan bir kan
sulandırıcı kullanıyorsanız, morarma veya kanama artışı yaşayabilirsiniz. Artan kanama veya morarma
yaşadığınız durumda derhal doktorunuza bildirin.
Kan sulandıran ilaçların listesi:
- Varfarin (coumadin)
- Aspirin
- Klopidogrel (Plavix)
- Diklofenak (Voltaren, Cataflam, …)
- İbuprofen (Advil,Brufen …)
- Naproksen (Apranax, Naprosyn, …)
- Dalteparin (Fragmin)
- Enoksaparin (Clexane, Oksapar,…)
- heparin
Antibiyotikler
Bromelain, vücudunuzun antibiyotikleri nasıl emdiği üzerinde bir etkiye sahip olabilir. Örneğin, vücut tarafından
emilen amoksisilin veya tetrasiklin dozunuz artırabilir. Amoksisilin veya tetrasiklin ile aynı anda bromelain almak,
bu etken maddelerin etkilerini ve yan etkilerini artırabilir.
Sedatifler (Sakinleştiriciler)
Bromelain, aşağıdakiler de dahil olmak üzere yatıştırıcı birçok ilaçların etkisini arttırabilir:
- fenitoin (Dilantin) ve valproik asit (Depakote) gibi nöbet önleyici ilaçlar
- barbitüratlar
- alprazolam (Xanax) ve diazepam (Valium) gibi benzodiazepinler
- zolpidem (Ambien), zaleplon (Sonata), eszopiclone (Lunesta) ve ramelteon (Rozerem) gibi uykusuzluk
tedavisi için ilaçlar
- amitriptilin (Elavil) gibi trisiklik antidepresanlar
- alkol
Önceki yazılarımızda da değindiğimiz gibi herhangi bir hastalığınız varsa, özellikle reçeteli ilaçlar alıyorsanız,
bromelain ve diğer takviye edici gıdaları kullanmadan önce mutlaka doktor veya eczacınıza danışmanızı özenle
rica ediyoruz.