Bu yazıda son günlerde formuna dikkat eden ve özellikle sporcuların dilinden ve elinden düşmeyen L-karnitini ele
aldık. Özellikle artık eczanelerde de kendini gösteren bu ürünü farklı farmasötik şekillerde (tablet, kapsül, sıvı…)
ve tatlarda bulabiliyoruz. Peki bu L-karnitin nedir ve ne iş yapar?!

L-karnitin karaciğer ve böbrekte biyosentez yoluyla elde edilip, yine Karaciğerde (800–1500 mmol/kg), iskelet
kaslarında (2–3 mmol/kg) , kalpte, beyinde ve sperm hücrelerinde saklanan ve suda çözünen bir amino asittir.
Çoğu L-karnitin diyetle, özellikle kırmızı et, süt, soya fasülyesi ve avokadodan sağlanır . Ayrıca, vücut L-karnitinin
%99'undan fazlası hücre içindedir. L- karnitin metabolize edilemez ve idrarda serbest karnitin ve açilkarnitin
olarak atılır.

L-karnitinin ana işlevi, uzun zincirli yağ asitlerinin ß-oksidasyon yoluyla enerjiye dönüşmeleri için hücre
mitokondrisine taşımaktır. Burada okside olan yağ asitleri ATP (adenosine triphosphate) üretir ve enerji olarak
kullanılır. L-karnitin bu hücresel seviyedeki görevi hem egzersiz sırasında hem de dinlenme sırasında
gerçekleştirir, fakat araştırmalar yoğun egzersizler sırasında daha çok ATP üretildiğini söylemektedir. Bu amino
asit, iskelet kası protein dengesinde yer alan metabolik yolların düzenlenmesinde , proteoliz(protein
parçalanması) ve protein sentezinde önemli bir rol oynar; Ayrıca, LC, antioksidan ve antienflamatuar bileşiği
olarak da görev yapar; böylece egzersize bağlı kas hasarını azaltabilir. İsviçrede yapılan bir çalışmada;
L-karnitin’in yağ taşıma fonksiyonunun yanı sıra, kas hücrelerindeki insülin aktivitesini de arttırdığı saptanmıştır.
L-karnitin , yüksek karbonhidrat içeren bir gıda tüketildiğinde bile, kandaki glikoz seviyesini yani kan şekerini
düşük seviyede tutabilmekte ve glikojen doygunluğunu giderebilmektedir. Bu nedenle, antrenman sonrası
öğünlerde L-karnitin kullanılması tavsiye edilmektedir.

L-Karnitin Ve Spor İlişkisi
Sporcuların vazgeçemediği ve elinden bırakamadığı L-karnitin , hacimlenme (bulk) döneminde yağlanmayı
önleyerek kas oluşumunu sağlar. Diyet döneminde ise, yağların hücrelere taşınmasını sağlayarak enerji olarak
yakılmasına yardım eder.

Nottingham Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yapılan 24 haftalık bir çalışmada, L-karnitin alan grubun %55 daha az
kas glikojeni yakmalarına rağmen, %55 daha fazla yağ yaktığı görünmüştür. Araştırmaya katılan sporcuların
egzersiz testleri sırasında yorgunluğa dayanma kapasiteleri ölçüldüğünde ise, L-karnitin alanların %25 daha uzun
süre egzersizlere devam ettiği gözlemlenmiştir. Bunun sebebi, L-karnitin alan sporcuların kas glikojenini korurken
daha fazla yağ yakmaları ve daha düşük laktik asit ve daha yüksek kreatin fosfat (ATP üretiminin destek deposu)
oranına sahip olmalarıdır.

L-karnitinin sporcuların performansındaki etkisi sadece yağ yakımı değil, kaslara kan akışını da artırmaktadır;
buda kaslara, en çok ihtiyaç duyduğu egzersiz sırasında daha fazla besin maddesi ve hormonun ulaşması
demektir.

L-Karnitinin Yararları
yağ yakımı

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, L-Karnitin, trigliserid gibi yağ asitlerini enerji üretmek üzere okside oldukları
mitokondriye transfer eder. Vücudun yağ depolamasını önlemekle kalmayıp, kaslardaki oksijen kullanımını
artırarak daha fazla kalori yakımına yardımcı olabilir. Yapılan çalışmalara göre, insanların L-Karnitin alırken
ortalama 1,3 gram kilo verdiği gösterilmiştir.

egzersiz performansı
L-Karnitin kullanımı çeşitli yollarla egzersiz performansını iyi yönde etkileyebilir. Kaslara oksijen sağlamayı, kan
akışını ve nitrik oksit üretimini arttırır; böylece spor esnasında kaslarda oluşabilecek yorgunluğun ve egzersiz
sonrası oluşan kas ağrılarının azaltılmasına da yardımcı olabilir.

Beyin Fonksiyonları
LC'nin beyindeki etkileri henüz tam olarak belirlenmemiş olsa da, aseti L-karnitinin sinyal iletim yollarını ve gen
ekspresyonunu etkilediği bilinmektedir; Bu nedenle beyni, yaşa ve strese bağlı hasarlardan( örn Alzheimer,beyin
iskemisi,…) koruyarak işlevini daha iyi bir şekilde ve daha uzun süre yerine getirmesini sağlayıp, bunun yanı sıra,
yaşlı bireylerde öğrenme kapasitesinin iyileştirebilir. L-karnitini günlük diyetlerinde kullanan sağlıklı bireylerin bile
genel beyin işlevlerinde olumlu sonuçlar görülmüştür.

L-karnitinin kardiyovasküler hastalıkları üzerindeki etkisini tespit etmek için bazı çalışmalar yapılmıştır. Bunların
birinde, koroner arter hastalığı (KAH) olan 47 kişi seçilip, 2 gruba (L-karnitin ve plasebo grubu) ayrılıp ve 12 hafta
boyunca üzerlerinde yapılan deney gözlemlenmiştir. Bu deney sonunda , L- karnitin takviyesi alan KAH
hastalarının tansiyonu daha düşük çıkmıştır. Ayrıca 12 aylık başka bir çalışmada, L-Karnitin takviyesi almanın
kalp yetmezliği ve ölüm riskini azaltılabileceği görülmüştür.

Diyabet
Çeşitli insan ve hayvan çalışmaları, L-karnitin takviyesinin vücuttaki glikoz düzeyi üzerinde yararlı bir etkiye sahip
olduğunu, oksidatif stres belirteçlerini ve tip 2 diyabet hastalığının semptomlarını iyileştirdiğini ortaya koymuştur.
Bu çalışmaların birinde 35 tip2 diyabetik hasta 2 gruba (L-karnitin ve plasebo grubu) ayrılmıştır. Bu hastalara 12
hafta boyunca günlük 3 kez oral olarak 1 gr L-karnitin verilmiştir. Bu deneyin sonunda L-karnitinin kan şekerini
önemli ölçüde azalttığı gözlemlenmiştir. Bu sonuçta L-karnitinin tip2 diyabetle savaşabileceğinin kanıtıdır!

Tavsiye edilen doz miktarı
Tabi ki bu hususta kesinlikle işin uzmanlarından tavsiye almanızı öneririz. Özellikle herhangi bir hastalığınız
varsa, kullanmadan önce mutlaka doktorunuz veya eczacınıza danışmanızı tavsiye ederiz; Ancak genel olarak, 2
ila 4 gram L-Karnitin (kapsül,tablet, likit…) almak, genel sağlık ve form tutma hedeflerine ulaşmak için yeterlidir.
Bunun yanış ıra daha doğal yollardan bu amino asiti tüketmek isterseniz, kırmızı et, süt ürünleri, avokado, brokoli,
maydonoz, mısır,,,gibi zengin L-karnitin kaynaklarından da yararlanabilirsiniz.

Kaynaklar
- Ribas, G. S., Vargas, C. R., Wajner, M. (2014). L-carnitine supplementation as a potential antioxidant
therapy for inherited neurometabolic disorders. Gene, 533(2), 469-476.
- Bene, J., Hadzsiev, K., Melegh, B. (2018). Role of carnitine and its derivatives in the development and
management of type 2 diabetes. Nutrition diabetes, 8(1), 1-10.
- Sawicka, A. K., Renzi, G., Olek, R. A. (2020). The bright and the dark sides of L-carnitine
supplementation: a systematic review. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 17(1),
1-10.
- Calabrese, V., Cornelius, C., Dinkova-Kostova, A. T., Iavicoli, I., Di Paola, R., Koverech, A., ...
Calabrese, E. J. (2012). Cellular stress responses, hormetic phytochemicals and vitagenes in aging and
longevity. Biochimica et Biophysica Acta (BBA)-Molecular Basis of Disease, 1822(5), 753-783.
- Arsenian, M. A. (1997). Carnitine and its derivatives in cardiovascular disease. Progress in
cardiovascular diseases, 40(3), 265-286.
- Iliceto, S., Scrutinio, D., Bruzzi, P., D'Ambrosio, G., Boni, L., Di Biase, M., ... Rizzon, P. (1995). Effects
of L-carnitine administration on left ventricular remodeling after acute anterior myocardial infarction: the
L-Carnitine Ecocardiografia Digitalizzata Infarto Miocardico (CEDIM) Trial. Journal of the American
College of Cardiology, 26(2), 380-387.
- Rahbar, A. R., Shakerhosseini, R., Saadat, N., Taleban, F., Pordal, A., Gollestan, B. (2005). Effect of
L-carnitine on plasma glycemic and lipidemic profile in patients with type II diabetes mellitus. European
journal of clinical nutrition, 59(4), 592-596.